KLJ Sport voor iedereen

KLJ brengt met haar fantastische sportwerking duizenden kinderen en jongeren op een betekenisvolle manier samen. We geloven dat er bij ons een plekje is voor iedereen, en dat is waar ‘KLJ voor iedereen’ voor staat. Met ‘KLJ Sport voor iedereen’ bouwen we aan een sportwerking waar iedereen welkom is en elkaar kan ontmoeten. Zowel zij die al jaar en dag met de wisselbeker naar huis gaan als zij die pas beginnen met sporten. Ongeacht wie je bent of hoe goed je kan vendelen, wimpelen of dansen, iedereen mag meedoen.

De afgelopen jaren is er veel te doen rond gender in de sport. Er zijn heel wat verschillende meningen, vragen en bezorgdheden, en voor- en tegenstanders klinken steeds luider in het debat. Ook enkele KLJ'ers stelden bepaalde regels, die het moeilijker maakten om deel te nemen, in vraag. Om hier gehoor aan te geven, bundelden de werkgroepen Sport en Diversiteit hun krachten. Vervolgens werd in 2019 de werkgroep ‘KLJ sport voor iedereen’ in het leven geroepen om zinvolle antwoorden te vinden op vragen die KLJ'ers hebben, om de drempels die ze ervaren te verlagen en om rekening te houden met bezorgdheden van sportende KLJ'ers.

"Wij zetten in onze KLJ in op meisjes die willen vendelen en jongens die willen wimpelen. Op sportfeesten worden deze meestal tegelijk gepland, dus is het niet altijd mogelijk om als meisje te veldelen of als jongen te wimpelen. Er zijn leden die zich hiervoor willen inzetten en het is jammer dat ze oefenen voor een discipline waaraan ze niet kunnen deelnemen."

Omdat alles best complex bleek te zijn, riepen we de expertise van ‘Wel Jong' in om kansen te spotten om onze KLJ-sporten nog toegankelijker te maken. We analyseerden onze disciplines, evalueerden de regelgeving en keken kritisch naar de categorieën ‘jongens – meisjes – gemengd’.

Waar er in eerste instantie gestreefd werd naar een genderneutrale sportwerking, stapten we al snel over op toegankelijkheid in het algemeen. Zo bekijkt de werkgroep nu jaarlijks welke aanpassingen er mogelijk zijn om nog meer KLJ'ers aan het sporten te krijgen, gaat ze aan de slag met ideeën van creatieve en vragen van bezorgde KLJ'ers en bewaakt ze de balans tussen mooie en sterke tradities en een inclusieve sportwerking die toegankelijk en aantrekkelijk is voor iedereen.

Geef eens een voorbeeld?

De sportwerking volledig toegankelijk maken is natuurlijk een werkje van lange adem, maar met kleine aanpassingen kunnen we al heel wat bereiken. In 2020 wijzigden we al de regels rond uniformen. Oorspronkelijk moesten de uniformen reglementair hetzelfde zijn voor iedereen, behalve voor jongens en meisjes. Nu moet de kleur en de lengte van het uniform hetzelfde zijn, maar mag het type (short of rok) verschillen. De insteek is dat iedereen zich comfortabel kan voelen in de kleren die ze dragen. Of dat nu een topje, T-shirt, short of rok is maakt eigenlijk niet uit, zolang de kleur en lengte maar hetzelfde zijn.

De essentie van de werkgroep ligt in het verlagen van drempels die KLJ'ers ervan weerhouden deel te nemen aan onze sportwerking en ervoor te zorgen dat KLJ’ers die nu al sporten dat maximaal op dezelfde manier kunnen blijven doen. We kijken ook verder dan gender, hebben respect voor tradities en gewoonten, maar durven ook groeikansen te benoemen en te grijpen. Doe je mee? 

Vroeger namen we jaarlijks één discipline onder de loep, nu werken we aan een breder en flexibel traject. We bespreken ideeën en voorstellen, organiseren testen en verzamelen feedback om een goed onderbouwd voorstel op tafel te leggen. Daarin bundelen we de resultaten en adviezen en leggen dit voor aan de Nationale Raad. Daarbij durven we vanzelfsprekendheden in vraag stellen, maar springen we evengoed voorzichtig om met wat onze sportwerking net zo doet leven.

Op de Nationale Raad van 2024 werd onderstaand gewijzigd traject goedgekeurd. Zo is er voldoende tijd om zorgvuldig om te springen met vragen en bezorgdheden en kunnen we het extra sportieve deel nog laagdrempeliger maken. Samen met de Commissie Sport kijken we bijvoorbeeld of er ruimte is om de kostprijs van een vendelstok te verlagen. Daarnaast verkennen we of we eenvoudige kleedruimtes naast het terrein kunnen voorzien om tussen de reeksen door snel en discreet om te kleden. 

In het werkjaar 2021-2022 vonden er verschillende brainstorms plaats om met de volgende elementen aan de slag te gaan:

• Categorisering op basis van geslacht (jongens, meisjes en gemengd);
• Toegankelijkheid voor kleinere afdelingen;
• Praktische organisatie van het piramidebouwen op een sportfeest.

Op de nationale sportdenkdag voegden we alles samen tot één concreet voorstel. Vervolgens keurde de Nationale Raad van 2022 dit voorstel goed.

De indeling op basis van geslacht maakte zo vanaf de zomer 2023 plaats voor een indeling op basis van de hoogte van de piramides. Zo mogen in de ene categorie de deelnemende groepen tot maximum 2,5 personen hoog gaan en in de andere categorie 3 personen of hoger. Initiële twijfels en bezorgdheden ebden stilaan weg en maakten plaats voor een toegankelijke beleving van piramidebouwen. De concrete samenstelling van de groep maakt vandaag de dag dus niet meer uit. Voor meer details over hoe piramides er sinds 2023 uitzien verwijzen we je door naar het algemeen KLJ-sportreglement of kan je eens komen piepen op een sportfeest.

Ook binnen de discipline van het touwtrekken stelde de werkgroep verschillende groeikansen vast:

• Categorisering op basis van geslacht (jongens, meisjes en gemengd);
• Eerlijke competitie tussen gevarieerde groepen;
• Praktische organisatie van het touwtrekken op een sportfeest.

"Ik weet niet hoe het zit bij touwtrekken, maar ik vraag me wel af bij welke groep je zit als je transgender bent of je anders identificeert."

De uitdaging was om los van fysieke verschillen (leeftijd, lichaamssterkte ...) toch een gezonde en toegankelijke knock-out competitie te organiseren. Uiteindelijk bleek het organiseren van korte trektesten de meest haalbare piste om nieuwe categorieën - die niet op geslacht gebaseerd zijn - te bepalen.

De eerste testen in 2023 toonden aan dat een krachtmeter representatieve resultaten opleverde. Ondanks dat er een goed inclusief argument voor te maken viel, bleek deze piste in de zomer 2024 te hoogdrempelig om KLJ'ers te motiveren om te sporten. De touwtrekmeter werd dus geschrapt en de werkgroep ging aan de slag met de feedback om een nieuw en beter voorstel uit te werken.

Deze zomer wordt op enkele sportfeesten een andere aanpak getest: altijd een gemengde categorie. Opnieuw zal de werkgroep uitgebreid input en feedback verzamelen om een goede onderbouwde nota voor te leggen aan de Nationale Raad.

Na een eerste denkoefening werden er niet meteen grote drempels vastgesteld bij het vendelen en wimpelen. Het programma van een sportfeest maakt het soms wel moeilijker om als meisje te vendelen of als jongen te wimpelen. De werkgroep bekijkt wat de mogelijkheden zijn, maar ook hier willen we verder kijken dan gender. De werkgroep gaat zo na of ze in de toekomst de kostprijs van een vendelstok kunnen drukken en op welke manier er simpele omkleedmogelijkheden op het terrein voorzien kunnen worden.

In het werkjaar 2023-2024 namen we onze dansdisciplines onder de loep. Ook hier werden er verschillende groeikansen vastgesteld:

• Categorisering op basis van geslacht (jongens, meisjes en gemengd);
• Regelgeving rond uniformiteit;
• Loskoppeling uurschema's van categorisering o.b.v. geslacht.

Op dit moment zijn de uurschema's van een sportfeest sterk gebaseerd op geslacht. Toch zijn er steeds meer KLJ'ers die ook hier vragen naar meer mogelijkheden. De uitdaging bestaat er dus in om met een nieuw voorstel werkbare uurschema's op te stellen die ook meer vrijheid geven om aan je gekozen disciplines mee te doen, ongeacht je geslacht.

In het in 2024 gewijzigde traject besluiten we meer tijd te nemen om na te denken over het dansen. Het idee om voor de bondsreeks, parendans en kringdans onze ringen te vervangen door divisies wordt kritisch geherevalueerd. Ook het voorstel om bij de vrije reeks twee categorieën met jurystaten die van elkaar verschillen op te maken wordt opnieuw bekeken.

Al deze ideeën zijn natuurlijk nog maar denkpistes. We vragen ons steeds af of we hiermee echt drempels (voor iedereen) verlagen. Ook hier zullen uitgewerkte testen bijdragen aan een weloverwogen voorstel. Deze testen zijn ten vroegste voor de sportzomer van 2027.

De werkgroep KLJ Sport voor iedereen gaat aan de slag met het gewijzigde traject rond KLJ Sport voor iedereen. Bovenop de tijdslijn denken ze structureel na over acties en initiatieven die de drempels om deel te nemen aan de sportwerking voor iedereen verlagen. Dat gaat van alles: de kost die KLJ'ers op tafel leggen om mee te kunnen sporten, de bereikbaarheid van de sportfeesten, hoe we onze tradities en werking nog meer aan de man kunnen brengen ... Denk je graag mee? Stuur dan als de bliksem een berichtje naar Arno of Koen zodat je een keertje kan komen meedoen!

Zit je met vragen, bezorgdheden of wil je ons een hart onder de riem steken? Heb je een zot idee of sta je kritisch tegenover een bepaalde verandering? Blijf er niet mee zitten en deel je input via onderstaand formulier. Wij nemen alle constructieve feedback mee in ons traject, zodat we zeker niets of niemand over het hoofd zien.