Mentaal welzijn

Omdat KLJ wil meebouwen aan een gezonde omgeving waarin iedereen écht zichzelf kan zijn en waar thema’s als je slecht voelen of een mindere dag hebben bespreekbaar zijn, kiezen we ervoor om onder het thema psychisch welzijn extra aandacht te hebben voor deze uitdagingen. Dat is niet vanzelfsprekend, omdat de signalen en gevolgen van je slecht voelen heel uitlopend kunnen zijn. Slapeloosheid, prikkelbaar of teruggetrokken zijn, depressieve gedachten hebben of nergens zin in hebben zijn maar enkele van de reacties die voorkomen bij mensen voor wie het allemaal wat te veel wordt. Bovendien gaat ook elk kind of jongere daar op een andere manier mee om. Dé mirakeloplossing bestaat niet, maar we streven wel naar het doorbreken van het idee dat het altijd supergoed moet gaan. We creëren ruimte om over deze onderwerpen te praten als je dat wil. Met onderstaande tips kan je met kinderen en jongeren rond psychisch welzijn aan de slag. Zo leren jullie iemand die minder goed in diens vel zit herkennen, en kan je bouwen aan die veilige omgeving waarin iedereen zichzelf kan zijn en waar er over mentale moeilijkheden gesproken mag worden.

• De beste tip die we kunnen geven is eigenlijk gewoon elkaar leren kennen. Ga met elkaar in gesprek en vraag na welke onderwerpen of situaties moeilijk kunnen zijn. Heb hierbij wel respect voor elkaars grenzen. Praten over moeilijke onderwerpen is niet vanzelfsprekend. Zelfs als kinderen of jongeren dit niet zien zitten, kan je wel aangeven waar en hoe hier specifiek tijd en ruimte voor wordt gemaakt binnen jullie KLJ.
• Vraag gericht naar wat het voor jullie beiden gemakkelijker zou kunnen maken. Zelfs als je hier niet meteen op kan antwoorden kan je nog altijd afspreken om hier samen naar op zoek te gaan.
• Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan de drempel om over problemen te praten kleiner maken. Ga na bij wie je leden en leiding zich goed voelen en of deze persoon de tijd en ruimte heeft en wil maken om een luisterend oor te bieden.
• Een anonieme brievenbus is een laagdrempelige manier om bij een evaluatie of na een moeilijk groepsmoment de stap voor kinderen en jongeren kleiner te maken om iets aan te geven. Misschien kan je om kamp een “hé, het is oké"-ton in elkaar knutselen, waar iedereen zijn zorgen in kwijt kan. Geef daarbij ook aan hoe je met deze boodschappen aan de slag zal gaan.

• Gaat het toch even moeilijk, geef dan aan dat je bezorgd bent en zoek een rustige plek om met elkaar te praten. 
• Minimaliseer iemands problemen niet. Ga ook niet zeggen dat het wel meevalt of je dat gevoel ook al wel eens hebt gehad. Vertrek vanuit een luisterhouding en besef dat het ook niet altijd nodig is om oplossingen aan te reiken.
• Ga discreet om met de zaken die je in vertrouwen worden verteld, maar onthoud en geef ook aan dat je niet verplicht bent tot volledige geheimhouding. Ook jij moet als vertrouwenspersoon kunnen praten over moeilijke situaties. Het is daarom altijd een goed idee om deze voorvallen en situaties met twee te evalueren. 
• Als een situatie toch grensoverschrijdend of gevaarlijk aanvoelt, of je voelt je er zelf niet meer comfortabel bij, kan je best zelf hulp inschakelen. 
• Breng bij ernstige problemen ook de ouders, voogd of begeleiding op de hoogte. 
• Als je het gevoel hebt dat iemands leven in gevaar is, schakel je altijd de hulpdiensten in.
   

• Geef zelf het goede voorbeeld en durf aan te geven wanneer het minder goed gaat, indien je jezelf daar comfortabel bij voelt. Geef aan waar je ruimte nodig hebt en wat voor jou moeilijk is. Hoe meer je laat zien dat je, ook als het moeilijk gaat, jezelf mag zijn en waar je daarmee terecht kunt, hoe meer leden en leiding gaan geloven dat je KLJ echt een veilige plek is.
• Hou contact en vraag regelmatig hoe het met iemand gaat. Laat zien dat ze bij jou terecht kunnen. Komt er iemand niet meer naar de activiteit? Stuur dan eens een berichtje, contacteer de ouders of vraag klasgenootjes of zij meer weten.
• Je kan zelfs samen, naast een vertrouwenspersoon, een veilige plek vastleggen waar je lid mits een seintje naartoe kan als het even niet meer gaat. Eigenlijk is zo’n safe(r) space inrichten voor iedereen een goed idee, en niet alleen wanneer je met een moeilijke situatie of onderwerp te maken krijgt. Mits goede afspraken kan zo een plek kinderen en jongeren de nodige ruimte geven als het allemaal wat te veel wordt. 
• Laat kinderen of jongeren die het even moeilijk hebben nooit alleen, tenzij ze dit expliciet vragen. In dat geval kan je samen afspraken maken over een veilige plek waar iemand op een goede manier toch alleen kan en mag zijn.

• Je mag je leden en medeleiding zeker een luisterend oor bieden, maar onthoud dat je het ook niet allemaal kan of moet oplossen. Je moet dus niet de rol van hulpverlener opnemen, maar je kan wel samen bekijken waar iemand met zijn problemen gericht terecht kan.
• Probeer crisissituaties zoveel mogelijk met twee aan te pakken. Zo kan je overleggen met elkaar en staat niemand er ooit alleen voor.
   

Wil je meer weten of heb je hulp nodig?

• Zit je nog met vragen? Communiceer in de eerste plaats met je lid, zij kunnen het best uitleggen wat er in hen omgaat en hoe je met hen kan omgaan. 
• Wanneer er bij KLJ sprake is van een integriteitsschending kan je onze Aanspreekpunt Integriteit (kortweg API) contacteren. De API luistert naar je verhaal en neemt elke melding serieus. Vervolgens zal de API in discretie kijken hoe en waar er op maat ondersteund kan worden.
• Contacteer ons met je vragen. Wij kunnen samen met jou en je pedagogisch medewerker gericht op zoek gaan naar antwoorden op jullie vragen of je in contact brengen met de juiste partner die dat beter kan. Onze contactgegevens vind je aan de rechterzijde van deze pagina. Je kan je vragen ook mailen naar kljvooriedereen@klj.be, dan zoeken wij ineens uit wie jou het beste antwoord kan geven.
• Wist je trouwens dat we in KLJ heel wat vormingen aanbieden waar je concrete tips kan krijgen om met jouw situaties aan de slag te gaan? Vraag een vorming op maat aan en wij komen langs met informatie, tips & tricks. 
• Is er toch onverwacht iets ergs aan de hand binnen je KLJ-afdeling waar je ondersteuning bij nodig hebt? Bel wanneer je wil naar het KLJ-noodnummer +32 475 77 51 10. Er is 24/7 iemand beschikbaar om je verder te helpen.

Extra informatie? Klik hier!

• Bij Awel kan je terecht als je anoniem wil bellen, chatten en mailen of om meer informatie te vinden. Via hun gratis nummer 102 kan je binnen de openingsuren bij hen terecht voor een babbel.
• Ook bij het JAC, het Jongeren Advies Centrum, kan je terecht voor een luisterend oor.
• WATWAT bundelt op hun website onder het thema donkere gedachten informatie over psychisch welzijn met verhalen van jongeren die er op allerlei manieren mee in aanraking komen. Je kan er ook hun kaartspel afdrukken dat ze in samenwerking met AWEL, Zelfmoordlijn1813 en Vlaams Instituut Gezond Leven maakten om de 'hoe gaat het met je'-vraag écht open te breken. 
• Voor alle vragen over zelfmoord kan je terecht op de pagina van de Zelfmoordlijn1813. Op het nummer 1813 kan je gratis, anoniem en 24 op 7 met iemand praten. Komaf koppelt ook enkele handige tools van Zelfmoordlijn1813 aan concrete situaties om er als leiding mee aan de slag te gaan. 
• In onze KLJ voor iedereen-bijlagen kan je enkele handige documenten vinden die je helpen om met dit thema aan de slag te gaan.