Algemene tips

KLJ is er voor iedereen. Wij willen samen spelen, organiseren en de wereld beleven. Elkaar ontmoeten, ongeacht wie je bent, staat daarbij centraal omdat we echt geloven in verbondenheid. Zo willen we ervoor zorgen dat iedereen een plekje kan vinden in onze jeugdbeweging, ongeacht hoe je de wereld ervaart. Door elkaar te leren kennen en daarbij aandacht te schenken aan onze communicatie, de structuur en voorspelbaarheid van onze werking, de afspraken die we samen maken en de hulp die we elkaar willen bieden, kunnen we er samen voor zorgen dat KLJ er voor iedereen kan zijn. Omdat onze verschillen soms onoverbrugbaar lijken is dat niet altijd vanzelfsprekend. Met onderstaande tips en de concrete invulling ervan die je kan vinden bij de KLJ voor iedereen-thema’s, kan je gericht aan de slag om je werking samen toegankelijk te maken, want een echte KLJ is een KLJ voor iedereen.

De makkelijkste en meest voor de hand liggende manier om uit te zoeken waar iemand nood aan heeft, is door simpelweg met die persoon in gesprek te gaan. En geef toe, eigenlijk zijn we toch allemaal bij KLJ om nieuwe mensen te leren kennen en samen avonturen te beleven? Toets dus af wat jullie beiden graag doen en waar jullie bezorgd om zijn. Vertrek daarbij vanuit interesses die jullie delen. Of het nu voetbal, touwtrekken of ninja’s zijn, een gedeelde interesse is hét ideale aanknopingspunt om een gesprek te openen. Praat vervolgens ook over de gewoontes, routines en opvattingen in jullie levens, en durf het ook te hebben over de verschillen en wanneer deze voor moeilijkheden kunnen zorgen. Door op voorhand na te gaan waar jullie nood aan hebben, wat jullie tot rust brengt en waar de grens ligt, kan je moeilijke situaties vermijden. En als het toch even te veel wordt, kan je vanuit die kennis gericht inspelen op wat jullie beiden nodig hebben. Zo worden uitdagingen leerkansen en komen jullie er samen sterker uit.

In dit proces zijn ook de ouder(s) en of eventuele begeleiders belangrijke partners. Zij kennen het kind het beste en weten perfect waar die wel of net geen nood aan heeft. Bevraag hen dus ook over specifieke noden en toets af welke verwachtingen zij van jou hebben. Vervolgens ga je met je ploeg in gesprek om na te gaan waar het redelijk en haalbaar is om jullie werking op elkaar af te stemmen. Met jullie besluit kan je dan opnieuw het gesprek aanknopen om zo samen tot een oplossing te komen.

Nieuwe jongeren zijn ook welkom bij KLJ, zelfs in een leidings- of bestuursploeg, of als bovenlokaal vrijwilliger. Met hen kan je zelf afstemmen waar zij zich graag mee bezig houden en wat ze nodig hebben. Zo kunnen we mits goede en duidelijke afspraken iedereen samen laten groeien in hun enthousiasme, talenten en engagement, en vooral samen (elkaars) dromen waarmaken. Laat nu net dat allemaal zijn waar KLJ om draait.

Hoe duidelijker het is wat er te gebeuren staat, hoe sneller de activiteit kan beginnen en hoe meer tijd je hebt om te ravotten. In de eerste plaats moet iedereen natuurlijk op de hoogte zijn van jullie doel: samen de wereld beleven, ongeacht wie iemand is. Draag in jullie communicatie dus de boodschap uit dat iedereen welkom is en maak daarbij duidelijk dat ook kinderen en jongeren met specifieke behoeftes naar jullie KLJ mogen komen. Als het je lukt om dat te communiceren, moet je natuurlijk ook het gesprek met deze kinderen en jongeren kunnen aangaan. Omdat ieders (zorg)noden kunnen verschillen, is dit best uitdagend. Toch zijn er een aantal principes waar je jezelf aan kan houden om ervoor zorgen dat je boodschap duidelijk overkomt:  

• Sta open voor anderen. Het is best normaal dat je wat terughoudend bent wanneer je iemand voor de eerste keer ontmoet. Gelukkig kan je door je stralende ogen en lachende mond  meteen laten zien dat je het allemaal goed bedoelt. Neem het van ons aan, de kans is groot dat je een glimlach terugkrijgt!
• Wees geduldig. Communiceren, spelen en evenementen op poten zetten met kinderen en jongeren met bepaalde zorgnoden, kost allemaal wat meer moeite. Om uitdagingen om te zetten in leerkansen, neem je best de tijd en ruimte om elkaar goed te begrijpen.
• Geef ook aan als jij het niet goed begrijpt. Goede communicatie werkt in twee richtingen, door alles met elkaar te bespreken, kan je ervoor zorgen dat iedereen alles goed begrepen heeft.
• Ga dus na of je elkaar goed hebt begrepen. Door je leden simpelweg te vragen om het nog eens uit te leggen of na te gaan of er vragen zijn, wordt meteen duidelijk of er iets niet snor zit. In groep aangeven dat je het niet snapt wanneer iedereen ja knikt is evenwel niet zo simpel. Ben je er dus niet zeker van dat Pieter alles heeft begrepen? Dan vraag je hem dit best apart. Let bovendien ook goed op non-verbale signalen die aangeven dat iemand niet mee is. Gefrustreerde reacties, weglopen, niet mee willen doen, valspelen en zeggen dat het stom is ... kunnen allemaal signalen zijn dat iemand het niet goed heeft begrepen.
• Laat stereotypes en vooroordelen zoveel mogelijk los. We gaan er soms vanuit dat we weten wie iemand is en wat die wil op basis van aannames en vooroordelen, zeker als die persoon kenmerken vertoont waar er stereotypen rond bestaan. In realiteit is ieders verhaal wel wat genuanceerder. Meisjes voetballen ook graag en jongens kunnen zich evengoed amuseren met het maken van vriendschapsbandjes. Niet elke christen gaat op zondagochtend naar de kerk en ook niet elke moslima draagt een hoofddoek. Wees ruimdenkend en durf jouw stereotypen in vraag te stellen, want dat is pas openstaan voor wie kinderen en jongeren écht zijn.
• Zelfs als iemand anders is dan jou, behandel je die als een echte persoon. Dat ene kenmerk dat jou misschien opvalt, definieert niet iemands hele doen en laten. Reduceer mensen dus niet tot wat je over hen denkt te weten, maar spreek hen persoonlijk aan en doe moeite om elkaar echt te leren kennen. Evert vindt het sowieso leuker als je hem bij naam aanspreekt dan hem altijd “de autist van de groep” te noemen, ook als hij er niet bij is. 
• Vertrek in je communicatie en omgang vooral van wat iemand wél kan en waar die goed in is. Focus dus op mogelijkheden in plaats van op beperkingen. Bevestig dus ook vooral wat iemand goed doet, maar let op dat je er niet overmatig, paternalistisch of kinderlijk de focus op legt. Je hoeft niet elke keer tegen Miek te zeggen dat je het fantastisch vindt dat ze met haar rolstoel naar de KLJ komt, dat is gewoon normaal.
• Als je niet goed weet hoe je iemand moet aanspreken of kan helpen, kan je het best gewoon zelf aan die persoon vragen.
• Ondersteun je communicatie met visuele hulpmiddelen. Beelden zeggen soms zoveel meer dan woorden. Maak dus gebruik van afbeeldingen, foto’s, symbolen en andere visuele elementen om je boodschap kracht bij te zetten. De pictogrammendatabank en het wijsboekje zijn een handig startpunt om veelgebruikte concepten ook visueel te vertalen. 

Om samen aan KLJ te doen moet duidelijk zijn wat er op de planning staat. Hoe beter iedereen zonder veel extra uitleg kan inschatten wat het programma of de bedoeling is, hoe sneller je met je activiteit kan beginnen, en ook dat is onderdeel van toegankelijkheid. We geven concrete tips bij enkele doelgroepen waarbij extra aandacht nodig kan zijn, maar eigenlijk gelden de meeste suggesties gewoon voor iedereen. De volgende vuistregels hou je best in je achterhoofd:

• Communiceer duidelijk en voldoende op voorhand over hoe de planning eruitziet.
• Doe dat zowel via jullie gebruikelijke kanalen als op de activiteit zelf.
• Visualiseer dit programma zoveel mogelijk: hang het op in jullie lokaal, bind een mini-versie van de dagplanning aan jullie sjaaltjes, geef het in een boekje mee aan jullie leden …  

Net omdat iedereen uniek is, beleven en begrijpen we de wereld soms ook op een andere manier. Soms stoten we daarbij op uitdagingen, omdat onze verschillen onoverbrugbaar lijken. Om dat te vermijden maak je samen afspraken over wat wel en niet kan, en wat er gebeurt als de regels toch overtreden worden. Bovendien is het ook best normaal dat je ondanks goede communicatie en duidelijk afspraken toch nog met uitdagende situaties te maken krijgt. Ga in dat geval vooral opnieuw met elkaar in gesprek, heb respect voor elkaars eigenheid en probeer samen te zoeken naar meer duidelijkheid en oplossingen die voor iedereen werken. Bij KLJ mogen kinderen en jongeren anders over de wereld denken en mogen ze ook fouten maken. Onze verschillen verrijken ons en we zien onze fouten als groeikansen.

Wil je meer informatie of heb je hulp nodig?

• Zit je nog met vragen? Communiceer in de eerste plaats met je lid, zij kunnen het best uitleggen wat er in hen omgaat en wat ze nodig hebben.
• Spreek bij onduidelijkheden ook met ouder(s) en of begeleiding, zij kennen je lid meestal het best. 
• Contacteer ons met je vragen. Wij kunnen samen met jou en je pedagogisch medewerker gericht op zoek gaan naar antwoorden op jullie vragen of je in contact brengen met de juiste partner die dat beter kan. Onze contactgegevens vind je aan de rechterzijde van deze pagina. Je kan je vragen ook mailen naar kljvooriedereen@klj.be, dan zoeken wij ineens uit wie jou het beste een antwoord kan geven.
• Wist je trouwens dat KLJ heel wat vormingen aanbiedt waar je concrete tips krijgt om met jouw situaties om te gaan? Vraag een vorming op maat aan en wij komen langs met informatie, tips & tricks.